Xây dựng khu công nghiệp “xanh” để thu hút vốn đầu tư vào ngành công nghiệp “xanh” là xu thế chung trên thế giới.

Toàn cảnh KCN Thăng Long Hà Nội. Nguồn: TTXVN

Với 403 khu công nghiệp đang hoạt động, việc thúc đẩy phát triển khu công nghiệp theo hướng sinh thái sẽ huy động nguồn lực lớn từ khu vực tư nhân cho các giải pháp công nghiệp xanh, đảm bảo an ninh năng lượng, đóng góp đáng kể vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết phát triển bền vững.

Báo cáo tổng kết 30 năm phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã được Chính phủ đồng ý cho thấy, đến năm 2030 sẽ có từ 40-50% địa phương có kế hoạch chuyển đổi các khu công nghiệp hiện hữu sang khu công nghiệp sinh thái và 8-10% địa phương có định hướng xây dựng khu công nghiệp sinh thái mới từ bước lập quy hoạch xây dựng và định hướng ngành, nghề thu hút đầu tư.

Việc quan tâm xây dựng mới khu công nghiệp sinh thái được thực hiện đồng thời với việc chuyển đổi khu công nghiệp truyền thống sang khu công nghiệp sinh thái.

Dòng vốn đầu tư có xu hướng dịch chuyển sang thị trường cấp 2 có vị trí xa thành phố lớn, nhờ nguồn cung còn lớn, giá thuê thấp. Hiện có nhiều yếu tố hỗ trợ đi cùng thách thức mới trong phát triển bất động sản khu công nghiệp. Ấn Độ và Indonesia đang là đối thủ cạnh tranh lớn nhất với Việt Nam trong thu hút FDI vào lĩnh vực công nghệ cao.

Tuy nhiên, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh nhờ những hiệp định thương mại đã ký kết, chi phí lao động và điện năng hấp dẫn. Việc nâng tầm lên đối tác chiến lược với Mỹ cũng sẽ giúp thu hút đầu tư vào phát triển công nghệ cao.

Tại miền Bắc dòng vốn FDI có xu hướng chảy sang thị trường cấp 2 như Quảng Ninh đã thu hút được hơn 3,1 tỷ USD vốn FDI, đứng thứ 3 cả nước trong năm 2023, tiêu biểu là dự án công nghệ tế bào quang điện Jinko Solar Hải Hà với vốn đầu tư 1,5 tỷ USD.  Bắc Giang thu hút được 3 tỷ USD vốn FDI, gấp 2,5 lần so với cùng kỳ; trong đó, dự án sản xuất chất bán dẫn Hana Micron Vina 2 đóng góp tới 0,6 tỷ USD.

Tỷ trọng dòng vốn vào thị trường cấp 2 từ 2018 đến nay ghi nhận mức tăng rõ rệt, từ mức 20% trong năm 2018 lên mức 53% trong năm 2023. Điều này là do giá thuê đất khu công nghiệp tại thị trường cấp 2 thấp hơn 20% so với thị trường cấp 1 có vị trí tại các thành phố lớn, diện tích đất thương phẩm còn lại nhiều (tỷ lệ lấp đầy thị trường cấp 2 mới chỉ đạt 64%).

Tại miền Nam, tỷ trọng dòng vốn FDI vào thị trường cấp 2 có xu hướng tăng trong năm 2023, từ mức 21,6% trong năm 2022 lên 23,2% trong năm 2023. Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã thu hút được hơn 1 tỷ USD vốn FDI, tiêu biểu là dự án sản xuất sợi và vật liệu carbon của Hyosung Việt Nam có vốn đầu tư 540 triệu USD.

Bình Phước thu hút được hơn 40 dự án FDI với tổng vốn 758 triệu USD, gấp 3,4 lần so với cùng kỳ. Nguyên nhân là nhờ lợi thế về diện tích đất khu công nghiệp có thể cho thuê lớn, tỷ lệ lấp đầy thị trường cấp 2 chỉ đạt 63% trong khi thị trường cấp 1 đã đạt tới 90% (Tp. Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Dương đạt 95%, còn tại Đồng Nai và Long An đạt trên 80%). Bên cạnh đó, giá thuê đất tại thị trường cấp 2 chỉ bằng một nửa so với giá tại thị trường cấp 1.

Kết thúc năm 2023, tổng diện tích đất công nghiệp cả nước đạt 89,2 nghìn ha tăng 1,5% so với cuối năm 2022, với mức tăng chủ yếu ở thị trường miền Bắc. Tổng diện tích đất khu công nghiệp đã cho thuê đạt khoảng 51,8 nghìn ha, tăng 2,8 nghìn ha, tăng 5,7% so với cuối năm 2022, tỷ lệ lấp đầy khoảng 57,7%.

Tính riêng các khu công nghiệp đã đi vào hoạt động có tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 72,4%. Giá cho thuê ở miền Nam ổn định ở mức 168 USD/m2 trong khi giá cho thuê tại miền Bắc tăng 10% so với cuối năm 2022, đạt 123 USD/m2.

Khu công nghiệp Đồng Văn II (Hà Nam) đã đạt tỷ lệ lấp đầy 100%. Ảnh: TTXVN

Triển vọng ngành bất động sản khu công nghiệp trong thời gian tới đến từ các điều kiện vĩ mô ổn định cùng việc nâng tầm quan hệ với các cường quốc giúp duy trì đà tăng FDI.

Tuy nhiên, thách thức mới sẽ tới từ sự cạnh tranh gia tăng ở các quốc gia khác, rủi ro thiếu điện trong sản xuất… Các doanh nghiệp có quỹ đất “sạch” lớn, tài chính lành mạnh sẽ có tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

Năm 2023, vốn FDI giải ngân vào Việt Nam đạt 23,2 tỷ USD, tăng 3,5% so với năm 2022, phần lớn tập trung vào lĩnh vực sản xuất. Ngoài ra, tổng vốn FDI cam kết trong năm 2023 đạt 28,1 tỷ USD, tăng 24,4% so với năm 2022. Do đó, công ty chứng khoán này kỳ vọng nguồn vốn FDI sẽ tiếp tục duy trì mức tăng trưởng trong năm 2024, tập trung vào lĩnh vực sản xuất (các doanh nghiệp sản xuất và chất bán dẫn), năng lượng tái tạo.

Đối với các khu công nghiệp ở miền Bắc, nhu cầu thuê đất khu công nghiệp dự kiến sẽ cao trong năm 2024, được thúc đẩy nhờ xu hướng chuyển dịch cơ sở sản xuất sang Việt Nam, chủ yếu trong ngành điện tử và bán dẫn. Các khu công nghiệp ở miền Nam có thể ghi nhận sự phục hồi kỹ thuật từ mức nền thấp trong năm 2023, với các doanh nghiệp thuê đất công nghiệp chính là các doanh nghiệp sản xuất (dệt may, gỗ, da giày), logistics và thực phẩm, đồ uống.

Nhờ môi trường kinh doanh khá thuận lợi, nhiều doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp báo lãi lớn trong năm 2023.

Duy Nguyễn, tổng hợp từ Bnews.vn