Luật Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước 2025 chính thức có hiệu lực: Tăng quyền tự chủ cho Doanh nghiệp nhà nước, nâng cao hiệu quả giám sát

 Luật Quản lý và Đầu tư Vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15) sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/8. Với mục tiêu tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho doanh nghiệp nhà nước (DNNN), bảo đảm cơ chế kiểm tra, giám sát minh bạch, hiệu quả cũng được đặt ra nhằm tháo gỡ các rào cản cho các DNNN, từ đó góp phần tăng trưởng và phát triển kinh tế.

Với quan điểm tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của DNNN, theo quy định của Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN, quyền của DN được nâng cao thêm một bước. Các DNNN được phép tự ban hành chiến lược phát triển dài hạn (5-10 năm) và kế hoạch kinh doanh hằng năm, thay vì phải chờ phê duyệt từ cơ quan đại diện chủ sở hữu như trước đây. Quy định này giúp khắc phục tình trạng chậm trễ, tạo điều kiện để DNNN nhanh chóng thích ứng với thị trường.

Bên cạnh đó, Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty được quyền tự quyết định phương án huy động vốn và chịu trách nhiệm về tính hiệu quả. Doanh nghiệp chỉ cần báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu trong trường hợp huy động vốn vượt quá 3 lần vốn chủ sở hữu. Đáng chú ý, lần đầu tiên, Luật quy định DNNN được toàn quyền quyết định chính sách tiền lương, tiền thưởng, thù lao cho người lao động và cán bộ quản lý trên cơ sở quỹ lương được giao. Đồng thời, DN có thể trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương vào Quỹ khen thưởng - phúc lợi. Luật cũng đã bỏ quy định hạn chế DNNN đầu tư kinh doanh bất động sản.

Song song với việc trao quyền tự chủ, Luật cũng tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra, đánh giá của chủ sở hữu đối với DNNN; nâng cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động của DN. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và cơ quan đại diện chủ sở hữu về việc bảo toàn và phát triển vốn. Những người không hoàn thành nhiệm vụ hoặc thực hiện sai quyền hạn sẽ không được tiếp tục đảm nhiệm vai trò đại diện chủ sở hữu.

Luật số 68/2025/QH15 cũng đã mở rộng phạm vi điều chỉnh, không chỉ áp dụng cho doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn mà còn với các tổ chức tín dụng Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu biến động mạnh mẽ, Việt Nam đã chọn con đường hành động, chủ động vượt lên thách thức để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh và bền vững. Một trong những giải pháp cốt lõi là hoàn thiện thể chế, trong đó, ngành Tài chính đóng vai trò tiên phong, tạo nền tảng pháp lý cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và khơi thông mọi nguồn lực.

Được kỳ vọng là “cú hích” lớn cho khu vực doanh nghiệp nhà nước, Luật số 68/2025/QH15 đã thể hiện định hướng đổi mới mạnh mẽ trong quản lý doanh nghiệp Nhà nước, với nguyên tắc trao quyền chủ động, giảm can thiệp hành chính, phân định rõ vai trò nhà nước với vai trò của thị trường.

Nguồn: Tạp chí tài chính, Báo kiểm toán nhà nước

Link dowload: Luật số 68/2015/QH15