Luật số 57/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) là bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý, tháo gỡ vướng mắc cho các dự án PPP và đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư. Những thay đổi này không chỉ giải quyết các rào cản hiện tại mà còn mở ra cơ hội lớn cho các dự án PPP trong tương lai, đồng thời thúc đẩy phát triển hạ tầng một cách hiệu quả.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc xóa bỏ giới hạn về lĩnh vực đầu tư và mức vốn tối thiểu. Trước đây, Luật PPP chỉ áp dụng trong năm lĩnh vực trọng điểm như giao thông vận tải, lưới điện, cấp nước, y tế và giáo dục, với yêu cầu vốn tối thiểu từ 100 đến 200 tỷ đồng. Quy định mới mở rộng phạm vi áp dụng phương thức PPP cho tất cả các lĩnh vực, đồng thời loại bỏ yêu cầu về mức vốn tối thiểu. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương triển khai những dự án hạ tầng cấp thiết, đặc biệt là những dự án quy mô nhỏ ở các vùng kinh tế khó khăn, từ đó thu hút thêm nhiều nhà đầu tư và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Một thay đổi quan trọng khác là việc tăng tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia vào các dự án PPP lên tối đa 70% tổng mức đầu tư đối với các dự án có chi phí giải phóng mặt bằng lớn hoặc triển khai tại các vùng kinh tế khó khăn. So với quy định trước đây chỉ cho phép tối đa 50%, tỷ lệ mới giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho nhà đầu tư và đảm bảo triển khai nhanh chóng các dự án hạ tầng quan trọng, cải thiện chất lượng dịch vụ công và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Luật cũng cải cách mạnh mẽ thủ tục đầu tư bằng cách đơn giản hóa quy trình thẩm định và phê duyệt dự án, đồng thời phân cấp mạnh mẽ cho địa phương. Điều này không chỉ giảm thời gian phê duyệt mà còn tăng cường tính minh bạch và công khai trong toàn bộ quá trình, giúp hạn chế tham nhũng và lãng phí. Các nhà đầu tư được hưởng lợi khi quy trình thủ tục trở nên rõ ràng và thuận lợi hơn, từ đó tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn hơn.
Ngoài ra, Luật số 57/2024/QH15 đánh dấu sự trở lại của hợp đồng BT (Xây dựng - Chuyển giao) với những cải cách đáng kể. Hình thức này cho phép nhà đầu tư tự đề xuất các dự án hạ tầng mà không cần sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, đồng thời áp dụng các quy định quản lý chặt chẽ hơn để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư được công khai và quy định chi tiết ngay từ giai đoạn lập dự án, góp phần giảm thiểu tình trạng nợ đọng kéo dài và nâng cao hiệu quả thực hiện hợp đồng.
Đối với các dự án chuyển tiếp, Luật mới cho phép áp dụng các quy định sửa đổi đối với những hợp đồng đã ký kết trước đó, tạo điều kiện để các dự án tiếp tục triển khai thuận lợi. Chính phủ cũng thí điểm áp dụng phương thức PPP trong các lĩnh vực chưa được quy định tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, mở ra cơ hội lớn để thu hút vốn tư nhân và phát triển hạ tầng linh hoạt.
Những cải cách của Luật số 57/2024/QH15 không chỉ giải quyết các rào cản pháp lý mà còn tạo ra hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch và hiệu quả cho các dự án hạ tầng công cộng trong tương lai. Nếu được thực thi hiệu quả, các thay đổi này sẽ thúc đẩy chất lượng hạ tầng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thu hút đầu tư và tạo động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế bền vững.
Nguồn: Báo đầu tư