Sau những tháng đàm phán căng thẳng, Việt Nam và Mỹ đã chính thức công bố tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng. Đây không chỉ là bước tiến lịch sử trong quan hệ kinh tế song phương mà còn mở ra "cánh cửa vàng" cho hàng hóa Việt Nam, với một số sản phẩm chủ lực có cơ hội hưởng mức thuế đối ứng 0% khi vào thị trường Mỹ – nơi tiêu thụ khổng lồ trị giá hàng nghìn tỷ USD mỗi năm.
Nền tảng hiệp định: Từ BTA đến Đối ứng công bằng
Hiệp định mới kế thừa và nâng tầm từ Hiệp định Thương mại song phương Mỹ - Việt Nam (BTA) ký năm 2000, hiệu lực từ 2001. Theo Bộ Công Thương, Việt Nam cam kết mở cửa thị trường ưu đãi cho gần như toàn bộ hàng xuất khẩu nông nghiệp và công nghiệp Mỹ, đổi lại Mỹ duy trì thuế đối ứng 20% (theo Sắc lệnh 14257 ngày 2/4/2025) nhưng sẽ xem xét giảm về 0% cho các sản phẩm liệt kê tại Phụ lục III của Sắc lệnh 14356 (5/9/2025) dành cho đối tác có định hướng tương đồng.
Hai bên cũng cam kết loại bỏ rào cản phi thuế quan: Việt Nam chấp nhận phương tiện được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn và khí thải của Mỹ; giải quyết các vấn đề liên quan đến giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế của Mỹ; đơn giản hóa các yêu cầu theo quy định và quy trình phê duyệt đối với dược phẩm của Mỹ. Mỹ sẽ công nhận chứng nhận nông sản Việt và hợp tác chống lẩn tránh thuế. Các lĩnh vực thương mại số, dịch vụ, đầu tư, lao động, môi trường sẽ được thỏa thuận sâu hơn.
Thiện chí thực tế: Việt Nam tăng mua hàng Mỹ
Để chứng minh "định hướng tương đồng", Việt Nam đã hành động quyết liệt. Vietnam Airlines ký hợp đồng mua 50 máy bay Boeing trị giá hơn 8 tỷ USD. Doanh nghiệp Việt ký 20 biên bản ghi nhớ mua nông sản Mỹ tổng cộng 2,9 tỷ USD. Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh tại cuộc tiếp Đại sứ Mỹ Marc Knapper: Việt Nam sẽ tiếp tục mua hàng công nghệ cao như máy bay, bán dẫn,... mở rộng thị trường cho doanh nghiệp Mỹ và tạo điều kiện cho doanh nghiệp Mỹ hoạt động kinh doanh hiệu quả ở Việt Nam.
Mặt hàng nào có cơ hội thuế 0%?
Danh mục Phụ lục III ưu tiên sản phẩm Mỹ không sản xuất được hoặc thiếu hụt: graphite tự nhiên, nam châm neodymium, đèn LED, một số nông sản, máy bay, dược phẩm không cấp bằng sáng chế. Đối với Việt Nam, ưu tiên giảm thuế cho hàng "đặc sản" không cạnh tranh trực tiếp với Mỹ như:
-
Nông sản & Thủy sản: Cà phê Robusta (Việt Nam đứng thứ 2 thế giới sau Brazil), hồ tiêu, trái cây đặc trưng (sầu riêng, dừa, chanh leo, bưởi da xanh), tôm nước ngọt (sú, thẻ).
-
Dệt may & Da giày: Mỹ không sản xuất nội địa, phần lớn thương hiệu Mỹ đặt hàng tại Việt Nam.
-
Công nghệ cao: Bán dẫn, AI, Big Data – lĩnh vực Việt Nam đang hợp tác chuyển giao công nghệ với Mỹ.
Triển vọng và thách thức
Trong vài tuần tới, hai bên hoàn tất Hiệp định để ký kết và hiệu lực. Doanh nghiệp Việt cần nâng chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đa dạng thị trường. Nếu thành công xuất khẩu sang Mỹ sẽ bứt phá giúp Việt Nam tham gia sâu chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuyên bố chung không chỉ là "thuế suất" mà là minh chứng cho quan hệ đối tác chiến lược. Với thiện chí từ cả hai phía, hàng Việt sắp "bay cao" hơn trên bầu trời thương mại Mỹ!
Nguồn: nhadautu.vn