Tình hình thương mại và kinh tế liên quan đến Mỹ, Trung Quốc và Việt Nam:
Mỹ áp thuế mới lên hàng hóa Trung Quốc:
Ngày 14/5, Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết định tăng thuế mạnh đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm xe điện, chip máy tính và sản phẩm y tế. Thuế xe điện tăng gấp 4 lần, thuế tế bào quang điện dùng cho pin mặt trời tăng từ 25% lên 50%, và thuế một số sản phẩm thép, nhôm tăng từ 0% lên 25%. Tổng cộng các biện pháp này tác động đến 18 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
Biden cũng giữ nguyên mức thuế đánh vào 300 tỷ USD sản phẩm Trung Quốc do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt trước đó.
Lý do cho quyết định này là "những rủi ro không thể chấp nhận" đối với an ninh kinh tế Mỹ và "hành vi không công bằng của Trung Quốc".
Tình hình thương mại Mỹ - Trung:
Cuộc chiến thương mại bắt đầu từ năm 2018 và lan rộng sang các lĩnh vực công nghệ, tài chính, tiền tệ và truyền thông. Mỹ nhập khẩu 427 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc năm 2023, trong khi chỉ xuất khẩu 148 tỷ USD.
Mỹ coi Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh chiến lược số 1" và thực thi các chính sách cứng rắn đối với nước này.
Cơ hội và thách thức cho Việt Nam:
Việt Nam có cơ hội trở thành điểm đến cho dòng vốn đầu tư quốc tế nhờ vào các hiệp định thương mại tự do và việc nâng cấp quan hệ với các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc.
Bộ Thương mại Mỹ đang cân nhắc công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, quyết định này sẽ được đưa ra vào ngày 26/7. Nếu được công nhận, nhiều mức thuế xuất khẩu sang Mỹ sẽ giảm sâu, thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu.
Tuy nhiên, Mỹ cũng sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn nguồn gốc xuất xứ hàng hóa từ Việt Nam để tránh việc hàng hóa Trung Quốc đội lốt hàng Việt.
Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam:
Nhiều doanh nghiệp lớn của Trung Quốc đang đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam. Hainan Drinda và Trina Solar Cell đã đầu tư hàng trăm triệu USD vào các dự án sản xuất pin mặt trời tại Nghệ An và Thái Nguyên.
Dòng vốn FDI đổ vào giúp nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng, nhưng các doanh nghiệp nội địa vẫn yếu về cạnh tranh xuất khẩu. Khu vực FDI chiếm tới 70-75% giá trị xuất khẩu của Việt Nam.
Thách thức toàn cầu và sự phân mảnh kinh tế:
Căng thẳng kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc có thể dẫn đến sự phân mảnh của các chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự phân tách này gây bất ổn kinh tế thế giới, giá cả leo thang và lạm phát cao.
Việt Nam cần dự báo chính xác các xu hướng và tác động của thay đổi trong quan hệ quốc tế để có giải pháp phù hợp, giảm rủi ro và đảm bảo lợi ích quốc gia.
Huy Đinh, tổng hợp từ Vietnamnet